Οξφόρδη

(Oxford). Πόλη (98 521 κάτ.) της Μεγάλης Βρετανίας στη νότια Αγγλία, πρωτεύουσα της ομώνυμης κομητείας (2.608 τ. χλμ., 578 900 κάτ.). Βρίσκεται στη συμβολή του Τσέργουελ με τον άνω ρου του Τάμεση (Άιζις, στην καρδιά της περιοχής που εκτείνεται μεταξύ των λόφων Κότσγουολντ στα Δ, Τσίλτερν στα Α και των λοφωδών αναγλύφων του Μπερκσάιρ στα Ν. Αναφερόμενη για πρώτη φορά στις αρχές του 10ου αι., η Ο. έγινε γρήγορα γνωστή ως εμπορικό κέντρο, γύρω από το αβαείο των αυγουστινιανών του Όσνεϋ, που ιδρύθηκε το 1129. Η σπουδαιότητα της όμως οφείλεται στο περίφημο πανεπιστήμιο του 12ου αι., που ιδρύθηκε μετά την εκδίωξη των ξένων φοιτητών από το πανεπιστήμιο του Παρισιού. Για τα γοτθικού ρυθμού μέγαρά της (μεταξύ των οποίων και τα περίφημα κολέγια), τους πύργους, τα κωδωνοστάσια, τα πάρκα και τους κήπους της, η Ο. είναι ένα από τα γραφικότερα κέντρα της Αγγλίας. Τις τελευταίες δεκαετίες, η πόλη γνώρισε σημαντική βιομηχανική ανάπτυξη (εργοστάσια χαλυβουργίας, αυτοκινήτων, ηλεκτρονικών συσκευών, τυπογραφικών και εκδοτικών εργασιών, χαρτοποιίας και ειδών ένδυσης). Από τα μνημεία της σπουδαιότερο είναι ο ναός του Pembroke College (1728), ο νορμανδικός καθεδρικός ναός (1141-80) και τα πιο παλιά κολέγια, όπως το Christ Church College, το Merton College, το Ariel College, το University College, το Queen’s College, το Magdalen College, το Wadham College, το Exeter College, οι ναοί του Αγίου Πέτρου (12ος αι.) και της Παναγίας (15ος αι.) και τέλος η Βοδλεϊανή Βιβλιοθήκη, μια από τις παλαιότερες και πλουσιότερες βιβλιοθήκες του κόσμου (1.250.000 τόμοι, 40.000 χειρόγραφα). Πανεπιστήμιο της Ο. Από τα περιφημότερα και παλαιότερα κέντρα σπουδών στον κόσμο. Η ίδρυσή του ανάγεται γενικά στις αρχές του 12ου αι., όταν ο Γάλλος θεολόγος Ρόμπερτ Πούλιν πήγε να διδάξει εκεί. Μόνο όμως έναν αιώνα αργότερα γίνεται λόγος για το Studium generale (γενικό σπουδαστήριο) το οποίο, στα περίχωρα του ναού της Παναγίας, συγκέντρωνε σπουδαστές και καθηγητές. Το κύρος που απέκτησε γρήγορα, χάρη στους έξοχους δασκάλους του, προσέλκυσε στην Ο. κληρικούς όλων των ταγμάτων και τα λαμπρότερα πνεύματα της Αγγλίας και της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων ήταν και ο φραγκισκανός Ρογήρος Βάκων, ο Ντανς Σκότους, ο Τζων Ουίκλιφ και, κατά την Αναγέννηση, ο Έρασμος, ο Τζων Κόλετ, ο Τόμας Μουρ. Toν 13o αι. ιδρύθηκαν και τα πρώτα κολέγια για τους σπουδαστές: το 1249 το University College, το 1263 περίπου το Balliol College, το 1264 το Merton College, στα οποία προστέθηκαν γρήγορα και άλλα κι έφτασαν τα είκοσι. Οι κανονισμοί του πανεπιστήμιου συστηματοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τη βασίλισσα Ελισάβετ A’ το 1571, αλλά κωδικοποιήθηκαν το 1636 από τον αρχιεπίσκοπο Ουίλιαμ Λωντ. Οι κανονισμοί αυτοί διατηρήθηκαν έως τον περασμένο αιώνα, όποτε έγινε αναγκαία μια μεταρρύθμιση, αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο πολλαπλασιασμός των σχολών και των τίτλων που παραχωρούσαν. Το πανεπιστήμιο αποτελείται από κολέγια και ιδρύματα, αυτόνομα μεταξύ τους, που διοικούνται με δικούς τους νόμους και καταστατικά. Κάθε σπουδαστής βοηθιέται από έναν επιμελητή σπουδών (tutor), που έχει υποχρέωση να τον συμβουλεύει, να τον παρακολουθεί στις σπουδές του, και ανήκει στο προσωπικό του κολεγίου, στο οποίο έχει εγγραφεί ο σπουδαστής. Τα μαθήματα διδάσκονται από τους καθηγητές του πανεπιστήμιου και είναι ελεύθερα, δηλαδή ανοιχτά τα μέλη οποιουδήποτε κολεγίου. Το πανεπιστήμιο διοικείται από ένα καγκελλάριο (chancellor), με βοηθό έναν αντικαγκελάριο (vice chancellor), του οποίου τα καθήκοντα είναι να διευθύνει ουσιαστικά το πανεπιστήμιο μέσω διάφορων επιτροπών συνόδων κλπ. Ο. σχολή της-. Σύγχρονο φιλοσοφικό ρεύμα που αποτελεί κλάδο του λογικού εμπειρισμού· ονομάζεται έτσι επειδή έχει ως κέντρο της το πανεπιστήμιο της Ο. Είναι μία από τις κυριότερες εκδηλώσεις της αναλυτικής φιλοσοφίας (ένα άλλο κέντρο της είναι το πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ), η οποία δίνει τον κυρίαρχο τόνο στη σύγχρονη αγγλική φιλοσοφία. Η σχολή της Ο. έχει την αφετηρία της στη φιλοσοφία του Μουρ και στη δεύτερη φάση της διδασκαλίας του Βιτγκενστάιν. Ανήκουν σε αυτή φιλόσοφοι όπως οι Έερ, Ώστιν, Ράιλ, Στρώζον, Χέαρ, Χαρτ, Χάμπσιερ. Οι οπαδοί της σχολής της Ο. πιστεύουν ότι είναι αδύνατο να παρουσιάσουν τη φιλοσοφία τους ως ένα ενιαίο σύστημα αρχών και κοινών δοξασιών· αντίθετα μάλιστα, ισχυρίζονται ότι δεν είναι σωστό να προτείνουν αρχές που άλλοι θα όφειλαν να παραδεχτούν. Έχοντας ως βάση τη διδασκαλία του Μουρ, υποστηρίζουν ότι η φιλοσοφία δεν έχει ως έργο να κατασκευάσει συστήματα ή να κάνει υποθέσεις για το σύμπαν· η φιλοσοφία έχει μάλλον την αποστολή να αναλύει έννοιες. Εκείνο που οι φιλόσοφοι αυτοί πιστεύουν ότι έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό είναι το σύστημα ενέργειας, όχι με την έννοια της άκαμπτης μεθόδου, αλλά μιας συνεχούς συζήτησης επιχειρημάτων, με την οποία πρέπει να εξετάζονται οι φιλοσοφικές έννοιες, για να έρθουν στο φως οι αντινομίες και οι δυσκολίες και για να αποκαλυφτούν οι γλωσσικές διαστρεβλώσεις από τις οποίες προκαλούνται. Εξαιτίας της προτεραιότητας που δίνει στις γλωσσικές έννοιες, η φιλοσοφία της σχολής της Ο. ονομάζεται επίσης και «αναλυτική της γλώσσας». Οι φιλόσοφοι αυτοί ωστόσο δεν πιστεύουν ότι είναι δυνατό να διορθώσουν τις φιλοσοφικές έννοιες παραβάλλοντας τις με μια ιδεώδη, χωρίς αντιφάσεις, γλώσσα. Το πρότυπο, που αναφέρονται, είναι η κοινή γλώσσα, δηλαδή οι γλωσσικοί όροι οι χρησιμοποιούμενοι σε περιορισμένα θέματα, δηλαδή οι όροι του καθημερινού διαλόγου, των διάφορων τεχνικών λεξιλογίων και της επιστημονικής γλώσσας. Τα γλωσσικά λάθη προέρχονται όταν χρήσεις γλωσσικές, που αφορούν περιορισμένα θέματα, επεκτείνονται στην αναζήτηση άτοπων φιλοσοφικών γενικεύσεων. Ένας ειδικός τομέας, στον οποίο επεξέτεινε το ενδιαφέρον της η σχολή της Ο., είναι ο τομέας της ηθικής. Ενώ ο κλασικός νεοθετικισμός δεν παραδεχόταν ότι οι γλωσσικές διατυπώσεις ηθικών αιτημάτων (και αξιών γενικά) ήταν δυνατό να υποβληθούν σε αντικειμενική ανάλυση, η σχολή της Ο. πίστεψε ότι μπορούσε να επανεισαγάγει τις ηθικές προτάσεις στον τομέα της φιλοσοφικής θεώρησης, κάνοντας όμως διάκριση μεταξύ δεοντολογικών και περιγραφικών προτάσεων. Η διατύπωση και η κωδικοποίηση των δεοντολογικών προτάσεων είναι απόλυτα νόμιμη και έχουμε έγκυρη ανάλυση τους. Το λάθος γεννιέται όταν θέλουμε να εξαγάγουμε τις δεοντολογικές προτάσεις από τις περιγραφικές προτάσεις: γιατί οι ηθικές αρχές δεν μπορούν να δικαιωθούν από τα γεγονότα. Κομιτεία της Οξφόρδης: o Tάμεσης, στην ομώνυμη πόλη. Οξφόρδη. Το Balliol College, ένα από τα παλιότερα κολέγια του πανεπιστήμιου της Οξφόρδης, σε μια χαλκογραφία του 1675? η ίδρυση του περίφημου αγγλικού πανεπιστήμιου χρονολογείται στις αρχές του 12ου αι., ενώ τα πρώτα κολέγια για τους σπουδαστές δημιουργήθηκαν περί τα μέσα του 13ου αι. Το πανεπιστήμιο περιλαμβάνει κολέγια και ιδρύματα, που το καθένα διοικείται με δικούς του νόμους και καταστατικά. Στη φωτογραφία, απόφοιτοι σχολής με το χαρακτηριστικό καπέλο των τελειοφοίτων. Το πανεπιστημιακό κέντρο, πλούσιο σε μνημεία εμπορικού και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος. Οι σύγχρονες συνοικίες που δημιουργήθηκαν, μετά την πρόσφατη βιομηχανική ανάπτυξη της πόλης, βρίσκονται χωριστά από το παλιό τμήμα, το οποίο διατήρησε άθικτη τη φυσιογνωμία του. Τραπεζαρία σε κολέγιο της Οξφόρδης. Κατασκευή αυτοκινήτων Μίνι, σε εργοστάσιο στην Οξφόρδη της Αγγλίας (φωτ. ΑΠΕ). Φοιτητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης κωπηλατούν, συντηρώντας μια παράδοση που κρατά πάνω από έναν αιώνα (φωτ. ΑΠΕ). Η Οξφόρδη είναι μία από τις πιο γραφικές πόλης της Αγγλίας, αφού τα κτίριά τους διακρίνονται για την ιδιαίτερη και επιβλητική αρχιτεκτονική τους (φωτ. ΑΠΕ).